>>Geschiedenis We weten weinig van Ameland van voor 1300. Het was een vluchtplaats voor schepen. Waarschijnlijk was Ameland in de tweede helft van de achtste eeuw al bewoond maar er zijn weinig historische vondsten die daarvan getuigen. Tijdens de restauratie van de Nederlands Hervormde Kerk in Hollum ontdekten de werklui dat de kerk gebouwd is op fundamenten van een kerk uit 1100. We weten wel dat de Amelanders eeuwen lang onafhankelijk waren en zich neutraal opstelden in de strijd tussen de Hollanders en de Friezen. Het waren boeren die hun werkzaamheden combineerden met vissen en jutten. Het leven op het eiland was sober.

>>Cammingha In 1400 werd in Ballum een slot gebouwd dat later de residentie van de heer van Ameland, Hayo van Cammingha, werd. De Cammingha’s regeerden tweehonderd jaar. Het eiland ging daarna over in handen van de familie Thoe Schwartsenberg Hohenlandsberg, die het in 704 voor ƒ 170.000,- aan Johan Willem Friso, erfstadhouder van Friesland, verkocht. Ameland is sindsdien onder de hoede van de Oranjes. De Koningin draagt de titel Erf- en vrijvrouwe van Ameland. Het Camminghaslot werd in 1829 afgebroken.

>>Walvisvaart De zeventiende en achttiende eeuw was voor Ameland een welvarende tijd. De walvisvaart speelde daarbij een belangrijke rol. Amelanders gingen ter walvisvangst. Vele oude huizen in Hollum, Ballum en Nes herinneren aan de tijd van de walvisvaartkapiteins, de commandeurs. De commandeurshuizen zijn te herkennen aan een dubbele rij uitstekende tandjes in de voorgevel. Gevelankers geven het jaartal aan waarin het huis
gebouwd is. De glorietijd was van 1650 tot 1800.

>>Hidde Kat Eén van de bekendste commandeurs van Ameland is Hidde Dirks Kat. Zijn beeld staat in Hollum voor verzorgingshuis De Stelp. Hij be schreef zijn reis naar Groenland in zijn ‘Dagboek eener Reize ter Walvisch- en Robbenvangst, gedaan in de jaren 1777 en 1778’. Kat kwam vast te zitten in het ijs. Hij maakte een barre tocht over het ijs en overwinterde met
een deel van zijn bemanning bij de eskimo’s. Na dit avontuur woonde Kat in Hamburg
maar was regelmatig op Ameland. Hij overleed in 1824 en ligt in Hollum begraven.

>>Rixt van het Oerd De sage over Rixt van het Oerd is het beroemdste verhaal van
Ameland. In Buren staat een beeld van deze vrouw die de heks van ’t Oerd wordt genoemd.
Rixt leefde samen met haar zoon Sjoerd op het Oerd in een hutje van strandhout. Ze gingen dagelijks naar het strand om waardevolle spullen van gestrande schepen te jutten. Op een dag vertelde Sjoerd dat hij zeeman wilde worden.Tot groot verdriet van zijn moeder koos de jongen het ruime sop. Sjoerd kwam regelmatig thuis en nam dan van alles voor zijn moeke mee. Rixt bleef jutten maar de opbrengst was armoedig. Ze verzon een list. Tijdens een zware storm bond ze een lantaarn op het Oerderduin. Een schip dacht de veilige haven te zien en liep vast op een zandbank. Rixt haalde een rijke buit van het strand. De volgende dag ging ze weer naar het strand om de resten van de buit bijeen te zoeken. Opeens vond ze langs de vloedlijn een lijk. De vrouw dacht aan het goud in de oren en de ringen aan de vingers van de visserman. Bij het eerste ochtendlicht herkende ze wie daar in het zand lag. Het was haar eigen jongen. Rixt realiseerde zich wat ze had aangericht en werd gek van verdriet. Nog altijd klinkt bij elke storm haar wanhoopskreet over de duinen: ‘Sjoe-oe-oe-oerd’.

>>Dijkwachters Op de dijk bij de Ballumerbocht staat een bronzen beeld van de beeldhouwer Frans Ram. Het stelt twee reddingwerkers voor die met een touw aan elkaar
verbonden zijn. De beelden zijn geplaatst in het kader van de eindoplevering van het laatste dijkvak dat op Deltahoogte is gebracht. Ram, die woonachtig is in Hegebeintum, heeft meer beelden op Ameland staan. Onder meer het beeld van de paarden bij het gemeentehuis in Ballum, Kardinaal de Jong in Nes en Hidde Kat in Hollum zijn sculpturen van zijn hand.

 

© 2011 Cosi-tax Ameland | Disclaimer | Ontwerp: WebOntwerpAmeland.nl